Titel
Het Hemelse Gerecht

Auteur
Renate Dorrestein

Over de schrijver
Renate Dorrestein werd op 25 januari 1954 in Amsterdam geboren als tweede dochter in een ruimdenkend rooms-katholiek gezin. Na het gymnasium afgerond te hebben kwam ze in de journalistiek terecht. Ze heeft onder meer voor Panorama, Het Parool, Viva, De tijd en Opzij. Ze heeft veel fantasie en dat was al te bespeuren bij haar eerste boek Buitenstaanders. Zij was één van de oprichters van de Anna Bijnsstichting, die sinds 1986 iedere twee jaar een prijs uitlooft voor 'de vrouwelijke stem in de letteren'. In 1993 kreeg zij voor haar schrijfwerk in het algemeen de Annie Romein-prijs toegekend. Vier jaar later had zij de eer om met Want dit is mijn lichaam 'boekenweekgeschenk' te zijn. Ook staat ze bekend om haar feministische denken. Ondanks dat is ze geen feminist. Een kenmerk in haar schrijven is het in de war brengen van de lezer door vage of onmogelijke dingen te beschrijven. Dit is in het boek Het Hemelse Gerecht niet echt gelukt volgens mij.

Titel verklaring
De titel van het boek 'Het Hemelse Gerecht' slaat op de naam van het restaurant waar het verhaal zich grotendeels afspeelt. Ook slaat de titel op de gerechten die Ange maakt. Overal vandaan komen mensen om haar gerechten te proeven.

Opbouw
Het verhaal begint midden in een handeling. Je staat ineens in een keuken van een restaurant. Hier ontstaat het grote probleem waar Ange en Irthe mee te maken krijgen. Hun knecht en minnaar wil er namelijk vandoor gaan en hen achterlaten. Dit zint hen niet en ze besluiten hem op te sluiten op zolder. De belangrijkste gebeurtenis in het verhaal is het aanbellen van een klein kind dat Dixie heet. De dochter van de inmiddels opgesloten Gilles. Het hoogtepunt van het verhaal ligt op het eind. Het restaurant wordt in de brand gestoken en Ange en Irthe vluchten samen met Dixie het water op.

Samenvatting
'Het Hemelse Gerecht' is de naam van een restaurant dat wordt gerund door de twee zusters Ange en Irthe. Hun zaak is in 15 jaar uitgegroeid tot een goedlopend kwaliteitsrestaurant. Vooral Ange komt hiervoor eer toe, omdat de mensen voor haar gerechten overal vandaan naar Het Hemelse Gerecht komen. Sinds enkele jaren hebben ze hulp van Gilles, de man van Ange en minnaar van beide. Als het verhaal begint is het maart en wordt het restaurant bedreigd door het water uit de rivier. Door de aanhoudende regenval komt het peil hoger te staan. De enige die zich daar eigenlijk druk om maakt is Gilles. Ange en Irthe hebben het te druk met het werk in het restaurant. Op woensdagavond komt Henri, de oude huisarts uit het dorp, altijd eten in Het Hemelse Gerecht. Hij maakt een praatje met hen en raad ze aan om eens op vakantie te gaan. Ook zegt hij dat Gilles daar al plannen voor had gemaakt. Ange en Irthe weten daar niks van, en Gilles zegt dat het ook nog maar een idee is.

De volgende dag staat het water al tot in de tuin. Irthes museum, een oude schuur waar ze hun kookgeschiedenis vastlegt door oude verpakkingen te bewaren en te voorzien van een datum, is ook overstroomt. De postbode komt die morgen per boot, en waarschuwt hen voor het stijgende water. Ange en Irthe varen met hem mee terug naar het dorp om inkopen te doen.
Enkele dagen later is het weer verbeterd en is het waterpeil gedaald. Gilles vertelt Ange en Irthe dat hij niets meer voor hen voelt en bij hen weggaat. Ange en Irthe sluiten hem op zolder op om hem tot andere gedachten te brengen. In het dorp denkt men dat hij op vakantie is.
Nu de zware regenval voorbij is wordt het dorp getroffen door een hittegolf. Op de 19e dag van de hittegolf geven Ange en Irthe hun jaarlijkse tuinfeest. Op het feest moet ze de twee weken oude baby van het timmermansechtpaar bewonderen. Ook bestelt ze een nieuwe boot.
Sinds Gilles opgesloten zit op zolder lijkt het wel alsof alles anders is. De parkieten gaan dood en Ange verdenkt Irthe ervan dat ze stiekem 's nachts naar zolder gaat. Als de postbode langskomt vertelt hij hun dat de baby van de timmerman erg ziek is. Er is ook goed nieuws, want 'Het Hemelse Gerecht' heeft een Michelin-ster gekregen en komt in de 'Guide Michelin'. Hierdoor ontstaat er jalousie tussen beiden. 's Middags staat er plotseling een meisje met een koffer voor de deur. Het is Dixie, een dochtertje van Gilles uit een vorig huwelijk. Haar moeder heeft haar voor de deur afgezet en is zelf met vakantie gegaan. Irthe ontfermt zich over haar.

De volgende morgen ziet Irthe dat Ange lege verpakkingen weggooit die in haar museum horen. Even later brengt slager Van de Wetering hun bestelling vlees en vertelt dat de baby van de timmerman de afgelopen nacht is gestorven. Ange wordt echter kwaad omdat het vlees dat de slager brengt is bedorven. Ze hebben een korte maar hevige woordenwisseling waarbij het vlees door de keuken vliegt, maar dan blaast de slager de aftocht. Als 's avonds de dokter komt vertelt hij hun dat in het dorp een ware griepepidemie is uitgebroken.
Samen gaan ze naar de begrafenis van de baby. Na afloop wordt Ange het middelpunt van een ruzie en krijgt zij een stortvloed van verwijten naar het hoofd geslingerd door de timmermansvrouw. Ook als ze weer thuis zijn blijven de verwijten haar bezighouden. Ze let even niet op waardoor ze in haar hand snijdt en gehecht moet worden.
Irthe is nu de baas in de keuken, omdat Ange maar één arm beschikbaar heeft. Ondanks alle inspanning van Irthe zijn de menu's slechter en voor het eerst komen er halfvolle borden terug naar de keuken. Beneden in de kelder die zo lang als logeerkamer is ingericht, voelt Dixie zich alleen en verdrietig. Met haar knuffel gaat ze naar zolder. Op zolder is het stikdonker en het stinkt. Als Dixie iets hoort rent ze snel weer naar beneden maar laat ze haar aap achter.

De volgende morgen lijkt het alsof Dixie ook ziek wordt en dus neemt Ange haar mee naar Henri. Volgens Henri is Dixie kerngezond. Hij vraagt Ange mee uit eten en ze spreken voor de eerstvolgende maandag af. Omdat Irthe hen heeft gebracht met de boot haalt zij de buitenboordmotor op. Irthe voelt vijandigheid in het dorp. Op de terugweg begeeft de motor het en moet Irthe roeien. Opeens begint het donker te worden op klaarlichte dag. In de eendenkooikershut wachten Ange en Dixie tot het onweer voorbij is. Irthe is op dat moment thuis, en ziet hoe de bliksem inslaat in haar museum dat in korte tijd volledig in lichterlaaie staat. Een man die net langskomt biedt aan haar te helpen. Terwijl ze op de brandweer wachten probeert Irthe hem te verleiden, maar hij gaat daar niet op in.

Irthe besluit het restaurant die avond te sluiten. De bakker en de postbode worden boos als Henri, die later kwam, vertelt, dat in de schuur alleen maar vuilnis lag. Zij geven Irthe de schuld van de epidemie. Intussen zitten Ange en Dixie opgesloten doordat Ange de deur achter zich heeft dichtgetrokken en hem met haar ene arm niet meer open krijgt. Dixie kruipt door een buis naar buiten en gaat Irthe halen voor een koevoet. Irthe bevrijdt Ange uit haar benarde positie. Thuis gaat Dixie haar aap op zolder zoeken, en doet ze een gruwelijke ontdekking. Maar de aap is al weg. Die heeft Irthe die Ange ervan beschuldigd dat zij alles aan Gilles heeft gegeven wat hij wilde. Ze kruipt weg in de keuken. Als even later Ange en Henri komen besluit Henri op zolder te gaan kijken. Nu hij het geheim weet wordt hij zelf ook daar opgesloten.

Irthe is intussen in het dorpscafé, waar de mensen uit zijn op wraak om de ellende die hen is aangedaan. Irthe kan via het wc-raampje ontsnappen en rent naar de rivier, waar ze Ange en Dixie met de boot ziet aankomen. Zonder er bij na te denken springt ze in het water en zwemt naar hen. Ze zien vanuit de boot hoe de dorpsbewoners met fakkels 'Het Hemelse Gerecht' in de brand steken.

Tijd
Het verhaal begint in het vroege voorjaar, in maart, tijdens een periode van aanhoudende regenval. Daarop volgt een meer dan 30 dagen durende hittegolf. Deze wordt afgesloten met een hevige onweersbui. Dit staat in vergelijking met het einde van het boek. Hevig en verrassend. Er verlopen ongeveer 40 dagen in het chronologisch geschreven verhaal. Er zijn wel enkele terugblikken die een vergelijking maken tussen hoe Ange en Irthe nu leven en hoe ze vroeger leefden. Er zijn weinig sprongen in de tijd die als gevolg heeft dat je jezelf goed kan inleven in de keuken van een restaurant.

Ruimte
De plaats waar alles gebeurt is een dorp dat op een eiland ligt. De naam van het dorp wordt niet gegeven. Even buiten het dorp staat een restaurant 'Het Hemelse Gerecht' genaamd. Een grote rol speelt de zolder waar eerst Gilles en later ook dokter Henri worden opgesloten.

Personen
De hoofdpesonages zijn Ange en Irthe.
Ange is de oudste van de twee dames en heeft na de dood van hun moeder en vader Irthe opgevoed. Ze is 38 en is twee jaar ouder dan haar zus. Ze is erg bazig en in haar keuken bepaalt zij de regels. Ze vindt zichzelf niet knap. Ze is breed en heeft te korte ledematen. Ze zegt wat ze denkt en dat heeft vaak vervelende gevolgen voor haar en haar zuster. Ze heeft maar één vriendin en dat is haar zuster Irthe. Ze is getrouwd met Gilles. Langzaam verandert Ange in een vrouw waaraan iedereen een hekel heeft. Zelf kan ze hier weinig aandoen Ze komt uit een gezin waar de vader het heft in handen had. Hij liet zijn vrouw en kinderen restjes eten en liet zichzelf volproppen met heerlijk voedsel dat door een van zijn vriendinnen werd gemaakt. Ze heeft veel invloed op haar zuster en op haar man. Later verandert dit en heeft ze geen greep meer op hen. Ze vindt dat ze niemand uit het dorp te vriend hoeft te houden want ze komen toch wel naar het restaurant om te eten.
Irthe, de jongste van het stel, is 36 en heeft een lief karakter. Ze is erg inschikkelijk en probeert voortdurend iedereen het naar de zin te maken. Dit heeft z'n positieve en negatieve kanten. Ze is een lange vrouw met te lange ledematen. Ze heeft een mooi hoofd dat haar lange ledematen een beetje in het niet laat vallen. Ze gedraagt zich keurig volgens de regels en dit past goed bij het karakter van haar zuster. Ze neemt de leiding na het ongeluk van Ange en vanaf dan gaat het slecht met het restaurant. Ook zij heeft een vervelende jeugd meegemaakt zoals al eerder is gezegd. Ze beïnvloedt mensen met haar charmes en hierdoor praat ze haar zuster vaak weer goed. Ze vindt het belangrijk om de mensen in het dorp te vriend te houden.
Gilles is de minnaar van de hoofdpersonen en helpt in het restaurant. Het is een trage man. Desondanks is hij heel zorgzaam. Alle vrouwen in het dorp hopen dat hij trouwt met hun dochter want hij is gewoon weg geweldig volgens hen. Het is een karakter-personage.
De dochter van Gilles, Dixie, speelt ook een rol in het verhaal. Een klein meisje dat door haar moeder verlaten wordt en naar haar vader wordt gebracht. Ze is een meisje dat zich erg gaat hechten aan Ange maar die wil niets van haar weten. Dixie is erg nieuwsgierig wat haar niet in dank wordt afgenomen. Zij ontdekt namelijk een man op zolder. Dit is haar vader maar dat weet ze (gelukkig) niet. Het is een karakter-personage met als karakter haar nieuwsgierigheid die van grote invloed is op het verhaal.
Dokter Henri is een karakter-personage. Hij is een oude man en is de huisarts in het dorp. Het is een man van regelmaat en zit daarom elke woensdag in het restaurant te eten. Hij is verliefd op Ange alleen laat hij dat in het begin niet erg blijken. Later hoort hij van Irthe dat Ange wel iets voor hem voelt en geeft toe aan zijn gevoelens.

Verder zijn er nog de bijfiguren Bartels en Van de Wetering.
Bartels is de postbode in het verhaal en weet alles wat er zich in het dorp afspeelt. Hij is een type. Hij is de man die overal binnen kan komen zonder te kloppen.
Van de Wetering is de slager van het dorp. Ook de enige in de omgeving wat Ange behoorlijk stoort. Zij vindt dat hij geen talent heeft voor het vak en klaagt bij de laatste bestelling dat het vlees bedorven is. Van de Wetering is hierdoor zo boos geworden dat hij zichzelf heeft vermoord. Hij was een rustige man en iedereen mocht hem. Ange heeft dat verstoord. Daarom is het hele dorp boos op haar.

Perspectief
Het is een 'meervoudig persoonaal'. Dit betekent dat je door meerdere ogen het verhaal beleeft. Het wisselt steeds tussen Ange en Irthe. En het leuke daaraan is dat je wel weet wat zij denken maar dat zij dat niet van elkaar weten. Hierdoor ontstaat er extra spanning.

Motieven
-De vrouw als 'hoedster en voedster'
-Water, vuur, aarde en lucht
-Liefde, dood en geweld
-Het 'museum' van Irthe (haar collectie lege verpakkingen) Voor in het boek staat 'voor alle trouweloze mannen'. Ik denk dat ze duidelijk wil maken dat je trouw moet blijven aan de mensen die je trouw hebt belooft. Je moet niet zomaar mensen gaan kwetsen of teleur gaan stellen. Dat kan heel nare gevolgen hebben.

Thema
Het belangrijkste thema in dit verhaal is trouw binnen de verhouding tussen mannen en vrouwen. Met de trouweloze loopt het in dit verhaal niet goed af. Een tweede thema is eten. Dit kun je ook zien als het beeld in het leven, waarin het draait om 'eten of gegeten worden'.

Stijl
Het taalgebruik in dit jeugdboek was niet moeilijk. De namen voor de gerechten waren dat wel maar dat was niet van grote invloed op de verhaallijn. Ook mede dankzij de vele dialogen was het verhaal makkelijk en snel te lezen.

Genre
Het is een roman

Mening
De mensen waar het in dit verhaal om gaat zijn normale mensen waardoor het dicht bij je eigen ik komt. Dit is soms best leerzaam want je ziet dingen die jij ook wel eens fout doet. Het zet je wel aan het denken. Het onderwerp vindt iets minder; een boek over trouweloze mannen. Dit vind ik een beetje saai. Het is volgens mij wel origineel want ik heb er nog nooit eerder een boek over gelezen. De opbouw van het verhaal verloopt volgens een regelmaat maar heeft een onduidelijke bedoeling. Het taalgebruik is zoals al eerder gezegd goed zoals dat in een jeugdboek behoort te zijn.